พลังงานสะอาดในมุมมองของนักสิ่งแวดล้อม:เปรมฤดี ดาวเรือง ผู้ขับเคลื่อนโครงการฟื้นฟูนิเวศวิทยาในภูมิภาคแม่น้ำโขง

“สำหรับตัวเองจะรู้สึกว่า นี่เป็นหนึ่งในประเด็นความชอบธรรมทางสังคม ก็คือว่าประชาชนควรจะมีสิทธิ์ ที่จะเข้าถึงแหล่งทรัพยากรธรรมชาติซึ่งทุกคนเข้าถึงได้โดยแท้จริง แสงอาทิตย์ควรจะเป็นสมบัติของทุกคน ทุกคนควรจะมีสิทธิ์ที่จะได้ใช้”

เปรมฤดี ดาวเรือง นักสิ่งแวดล้อม

 เขื่อนไม่ใช่แหล่งพลังงานสะอาด

“ถ้าเราจะพูดว่าเขื่อนเป็นพลังงานสะอาด จะเป็นการพูดเหมือนกับว่า พูดโดยไม่ได้ใช้หลักคิดระหว่างคนกับสิ่งแวดล้อม เหมือนกับเราอาจจะพูดว่า ‘เรารักษาสิ่งแวดล้อมนะ’ แต่เวลาเราพูดว่า ‘สะอาด’ ในทางการเมือง เขื่อนขนาดใหญ่บนแม่น้ำโขงไม่สามารถจะสะอาดได้เลย เพราะว่าผลกระทบของเขื่อนมีต่อตัวลำน้ำโขง ประชาชนหลาย 10 ล้านคน ที่ต้องพึ่งพาแม่น้ำโขง หรือผลประโยชน์จากการขายไฟ ซึ่งเขื่อนได้รับผลประโยชน์ แต่ไม่ได้ไปสู่ภาคประชาชน หรือ อาจจะได้น้อยกว่าที่ควรจะได้ด้วยซ้ำ แม้จะเป็นประชาชนของประเทศที่เป็นเจ้าของเขื่อนเองก็ไม่ได้รับผลประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจเลย เพราะฉะนั้นกระบวนการผลิตไฟฟ้าของเขื่อนขนาดใหญ่ ไม่มีอะไรสะอาดเลย ค่อนข้างที่สกปรกด้วยซ้ำ ดังนั้น การตั้งคำถามเรื่องนี้อาจจะต้องมองลึกไปกว่าสิ่งที่ผู้สร้างเขื่อนเขาอ้างอยู่ตลอดเวลาว่า ‘เขื่อนคือไฟฟ้าพลังงานน้ำ’ คือพลังงานหมุนเวียน เพราะมันไม่ได้มาจากฟอสซิล แต่แค่นั้นคงไม่พอ โดยเฉพาะกับผลเสียของสิ่งที่กำลังเกิดขึ้น ต่อทรัพยากรธรรมชาติแล้วก็สิ่งแวดล้อมในขณะนี้”

พลังงานทางเลือก ที่ประชาชนควรจะเลือกได้

“ถ้าเรามองแบบผิวเผิน โซลาร์เซลล์อาจจะไปเทียบขนาดกับเขื่อนขนาดใหญ่หรือการผลิตของเขื่อนขนาดใหญ่ไม่ได้ มันก็เหมือนเราพูดถึงเรื่องการกระจายอำนาจในการใช้พลังงานกับการรวมศูนย์อำนาจ ในที่นี้เขื่อนอาจจะเป็นตัวแทนของการรวมศูนย์อำนาจเรื่องพลังงาน แต่ว่าการกระจายอำนาจให้กับประชาชน ให้มีสิทธิ์เข้าถึงพลังงานสะอาดขนาดเล็ก ที่เป็นของตัวเอง สำหรับตัวเองจะรู้สึกว่านี่เป็นหนึ่งในประเด็นความชอบธรรมทางสังคม ก็คือว่าประชาชนควรจะมีสิทธิ์ที่จะเข้าถึงแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งทุกคนเนี่ยเข้าถึงได้โดยแท้จริง อย่างเช่น พลังงานแสงอาทิตย์จากโซลาร์เซลล์ แน่นอนว่าประชาชนอาจจะยังเข้าถึงเองไม่ได้ ต้องมีแรงสนับสนุน แต่รัฐเองควรจะเป็นผู้สนับสนุนให้ประชาชนเข้าถึง พวกเราซึ่งในขณะนี้เป็นส่วนหนึ่งของโซลาร์ภาคประชาชนของรัฐไทย ก็ต้องถือว่าเป็นส่วนน้อยมาก แต่เอาจริงๆ แล้วในความเห็นของตัวเองก็คือว่า ประชาชนส่วนมากควรจะมีสิทธิ์ซื้อไฟฟ้าจากพลังงานทางเลือกเพื่อพลังงานสะอาดที่ตัวเองเลือก”

นักสิ่งแวดล้อมกับการเลือกใช้พลังงานแสงอาทิตย์

“แน่นอนว่า สิ่งหนึ่งที่เป็นคำถามที่เกิดขึ้นโดยตลอดว่า ‘คนที่ทำงานภาคสังคมอย่างพวกเราโดยเฉพาะอย่างยิ่งทำเรื่องสิ่งแวดล้อมจริงๆแล้วก็ควรจะติดตั้งโซลาร์กันให้หมด’ แต่ปัญหาคือถ้าเป็นคนทำงาน NGO จะติดก็คงไม่ง่าย ถ้าเป็นเรื่องของงบประมาณ แต่สิ่งที่ทำให้ตัดสินใจเรื่องการติดตั้งโซลาร์ เพราะคิดว่าถ้าเราติดก็อาจจะได้เป็นตัวอย่างหรือว่าเป็นเป็นสิ่งที่ทำให้เพื่อนๆ ได้สนใจ แต่จากประสบการณ์ของตัวเองแล้ว ก็ค่อนข้างพอใจจริงๆ ทั้ง ๆ ที่ทราบตั้งแต่แรกแล้วว่า อาคารหลังนี้ ทิศทางของพระอาทิตย์จะผลิตไฟฟ้าไม่ได้ทั้ง 100% เพราะว่าเราไม่สามารถติดในทิศที่ดีที่สุดได้ ก็คือทางทิศใต้ ก็เลยต้องย้ายไปติดทิศเหนือ 

ซึ่งจะทำให้เราทราบตั้งแต่แรกจากผู้ติดตั้งอยู่แล้วว่า การผลิตไฟนั้นกำลังการผลิตจะลดลงประมาณ 10% การจากที่ควรจะได้เต็มที่ แต่ว่าค่าไฟเราก็จะลดลง 1 ใน 3 บางครั้งก็ลดลงเกือบครึ่ง จากช่วงพีคในเดือนเมษายนของทุกปี ปกติค่าไฟอยู่ที่ประมาณ ‘6,000 บาท’ ตั้งแต่ติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์แล้ว ค่าไฟไม่เคยขึ้นสูงไปแตะ ‘4,000 บาท ‘เลย ทั้งๆที่ตอนนี้เราก็มีแอร์ 4 ตัวซึ่งไม่ได้เปิดตลอดเวลา แต่ว่าก็มีอย่างช่วงกลางคืน อาจจะมีบ้างที่เปิดพร้อมกันหมด แล้วก็มีพัดลมจำนวนมาก 10 ตัว ตู้เย็น 2 ตัว และก็เครื่องใช้ไฟฟ้าอื่นๆ”

การรวมพลังซื้อโซลาร์ราคาถูก ในมุมมองของนักสิ่งแวดล้อม

“ต้องถือว่าเป็นความที่เริ่มที่ดี คือประชาชนควรจะมีสิทธิ์เข้าถึงโซลาร์ ด้วยราคาที่ถูกลง แต่ถึงอย่างไรตัวเองก็ยังรู้สึกว่าหน้าที่นี้ต้องเป็นหน้าที่ของรัฐ ที่ต้องสนับสนุนให้ประชาชนเข้าถึงโซลาร์ คือการเข้าถึงโซลาร์ภาคประชาชน มันไม่ควรไปขัดแย้งกับการผลิตพลังงานแบบรวมศูนย์ที่รัฐทำอยู่ ทำอย่างไรก็ได้ที่คุณจะต้องไปด้วยกันให้ได้ เพื่อประโยชน์ของประชาชนส่วนใหญ่ แสงอาทิตย์ควรจะเป็นสมบัติของทุกคน ทุกคนควรจะมีสิทธิ์ที่จะได้ใช้ เพราะว่าเทคโนโลยีการผลิตไฟฟ้าจากโซลาร์นั้นพัฒนาขึ้นจากอดีตมาก เพราะฉะนั้นประชาชนทุกคนควรมีโอกาสที่จะเข้าถึงโซลาร์เซลล์ได้อย่างเต็มรูปแบบ”

ส่วนเพื่อนๆที่สนใจเปลี่ยนมาใช้พลังงานจากโซลาร์เซลล์ มาร่วมก๊วนหิวแสงกับเรา เพราะว่าเราอยากได้เพื่อนร่วมก๊วนจำนวนมาก เพื่อติดตั้งโซลาร์เซลล์ในราคาที่ลดลง ถูกกว่าท้องตลาด คิดถึงพลังงานรักษ์โลกจากโซลาร์เซลล์ คิดถึงก๊วนหิวแสง รวมพลังซื้อโซลาร์ ถูกกว่า คุณภาพชัวร์ ขออนุญาตครบ จบทุกหลังคา

ลองคำนวณการติดโซลาร์ของที่บ้านเพื่อนๆ ดูก่อนได้ ที่นี่

สมัครโครงการก๊วนหิวแสงได้ที่ สมัครโครงการก๊วนหิวแสงได้ที่ Line: @collectivesolar